Çocukluk çağı kanserleri, farkındalık günün amacı bu konudaki toplumsal bilgiyi artırmaktır. Erişkin kanserlerinden tamamen farklı hastalıkları içerir. En sık lösemiler, lenfomalargörülmektedir. Solid tümörlerden ise Nöroblastom gibi böbrek üstü tümörleri ya da Wilmstümörü gibi böbrek tümörleri, Retinoblastoma gibi göz tümörleri görülürken erişkinde bu tümörler hemen hiç yoktur ya da oldukça nadirdir. Her ne kadar çocuklarda kanser erişkinlerden daha nadir olsa da, TPOG- Türk Pediatrik Onkoloji Grubu derneği kanser kayıt verilerine göre, Türkiye de yılda yaklaşık 3000 civarında yeni tanı çocukluk çağı kanseri tanısı konmaktadır.

Çocuklarda, lenf bezlerinde nedeni açıklanamayan büyüme, nedeni belirsiz iştahsızlık, ateş, halsizlik, kilo kaybı, kemik ve eklem ağrıları, vücudun herhangi bir bölgesinde kitlenin fark edilmesi, sık diş eti ve burun kanamaları, ciltte yineleyen morluklar, düşmeyen uzamış ateş, göz bebeğinde fark edilen parlama ya da beyazlık kanser belirtileri olabilir ve mutlaka bir doktora başvurmayı gerektirir.  

Erişkinlerde önerilen kanser tarama programları çocuklarda etkin olmadığı için yapılmamaktadır.  Yukarıdaki yakınma ve bulguların varlığı kanser tanısını akla getirmeli ve gerekli kan tetkikleri görüntüleme yöntemleri, gerekirse biyopsi gibi tanı yöntemleri kullanılmalıdır. Zira erken tanı, hem yaşam şansını arttırmakta, hem de daha az tedavi ihtiyacı olacağından, hayat kalitesini bozabilecek geç yan etkileri azaltmaktadır.

Çocukluk çağı kanserlerinde çevresel faktörlerin etkisi kısıtlı, genetik faktörlerin etkisi daha fazladır. Ancak çocukluk çağında alınacak tedbirlerin (anne sütünün teşvik edilmesi, sağlıklı beslenme, düzenli fizik aktivite, güneş ışınlarının zararlı etkisinden korunmak gibi), ebeveynlerin sigara dumanına maruz kalmamaları, erişkin dönemde ortaya çıkabilecek kanserlerin önlenebilmesi açısından önemlidir.

Türkiye’ de pediatrik hematoloji ve onkoloji bilim dalında yetişen uzmanlarımızın erken tanı konusundaki katkıları, yoğun kemoterapi planları, kemik iliği transplantasyonu, akıllı ilaçların ve immünolojik tedavi seçeneklerinin kullanılması, tanı ve tedavi giderlerinin devlet tarafından karşılanmasına bağlı olarak kanserli çocukların sağ kalım oranları yükselmiştir. Kanser, erken tanı aldığında ölümcül bir hastalık olmaktan çok tedavi edilebilir bir hastalık haline gelmiştir. Tüm bu yaklaşımlar sonucunda çocuk kanserlerinden yaşam oranları %70-80’lere kadar yükselmiştir.

Kanserden kutulan “Zaferci Çocuklar” ımızın ömür boyu sağlıklı izlemleri için Ulusal TPOG-Uzun dönem İzlem Rehberi- UDİR geliştirilmiştir. Bu rehberimize bağlı olarak kaliteli ve riske dayalı izlem için de Ankara Üniversitesi Çocuk Onkoloji Bilim Dalı bünyesinde Uzun Dönem İzlem Polikliniği- UDİP 19 Eylül 2023 tarihinde hizmete başlamıştır.

Bu vesile ile tüm çocuklarımıza ve ailelerimize sağlıklı mutlu günler dileriz.