PEDİATRİK ONKOLOJİ YANDAL UZMANLIĞI EĞİTİMİ
Faik Sarıalioğlu, İnci Yıldız, Semha Berberoğlu, Mehmet Ertem

MADDE 1.
Türkiye’de çocuk onkoloji uzmanı olmak ve uzmanlık belgesi almak konusunda Türk Pediatrik Onkoloji Grubunun görüşünü yansıtır. Çocuk Onkoloji Yandal Uzmanlık Öğrencisi MADDE 2.
Bu Tüzükte geçen çocuk onkolojisi yandal uzmanlık öğrencisi deyimi, çocuk onkolojisi dalından uzmanm olabilmek için bilgi ve becerisini geliştirmek amacıyla bu Tüzük hükümlerine göre öğretim, eğitim ve uygulama yapmak ve bilimsel kurallara göre yetiştirilmek üzere atanan kişi anlamına gelir.
Üçüncü maddede yazılı kurumlarda uzmanlık eğitimi görmekte olanlar ünvan ve kadroları ne olursa olsun, bu tüzüğün uzmanlık eğitimi ve uzmanlık belgesi yönünden çocuk onkolojisi yan dal uzmanlık öğrencisi için öngördüğü esaslara bağlıdırlar.
Yabancı uyruklular, bu Tüzükte kendileri için öngörülen koşulları taşımak kaydıyla uzmanlık eğitimine kabul edilebilirler.
Çocuk Onkolojisi Uzmanı Yetiştirmeye Yetkili Kurumlar:

MADDE 3.
Çocuk onkolojisi uzmanları aşağıda sıralanan olanaklara sahip olmak koşulu ile; tıp fakültelerini, Gülhane Askeri Tıp Akademisi ile Sağlık Bakanlığınca yetkili kılınan sağlık kurumlarında yetiştirilir.

1. Öğretim elemanı: Çocuk onkolojisi uzmanlık eğitimi verecek kurumun birisi çocuk onkolojisi dalında profesör olmak üzere en az üç öğretim elemanıolması şarttır.
2. Alt yapı: Kurum içerisinde çocuk onkolojisine ait bir poliklinik ve servis bulunmalıdır. Aynı kurumda; yeterli alt yapıya sahip radyodiagnostik, patoloji, radyasyon onkolojisi, çocuk cerrahisi, nöroşirurji ve ortopedi anabilim dallarının olması şarttır. Biyokimya, mikrobiyoloji, hematoloji, nükleer tıp ve moleküler genetik dallarını kapsayan klinik patoloji laboratuar bulunmalıdır. Kurum, araştırma laboratuavarı, tıbbi kütüphane ve elektronik iletişim ağına sahip olmalıdır.
3. Hasta sayısı: Uzmanlık eğitimi verecek kurumda çocuk tümörlerininin normal oranlarda dağıldığı yıllık en az 6080 yeni onkolojik hasta görülmelidir. Hasta dağılımı çocukluk çağının lösemiler dahil tüm lenfoproliferatif tümörlerini kapsamalıdır. Tıbbın belirli bir dalında uzmanlaşmış kurum olması nedeni ile bir grup tümörün yüksek oranda görüldüğü çocuk onkolojisi uzmanlığı verilmemelidir. Tüm çocukluk çağı tümörlerinin çocuk onkolojisi merkezlerinde görülüp eğitiminin ilkeleri de göz önünde alındığında sadece lösemilerin çocuk hemotolojisi merkezlerinde izlenmesi kabul edilebilir. Tüm lenfoproliferatif tümörlerin çocuk hemotolojisi bilim dallarında izlendiği merkezlerde çocuk onkoloji uzmanlık eğitimi yapılmamalıdır.

Çocuk Onkolojisi Yandal Uzmanlık Öğrenciliği İle Bağdaşmayan Görevler

MADDE 4.
Uzamanlık öğrencileri, bu Tüzük hükümlerine göre saptanan, eğitim öğretim ve uygulama çalışmaları dışında kamu ve özel kuruluşlarda para karşılığı olan veya olmayan hiçbir görev alamazlar, muayenehane açamazlar, çalıştıkları uzmanlık dalının uygulamasından sayılmayacak işlerde görevlendiremezler. Çocuk onkolojisi yandal uzmanlık eğitimi öğrencileri eğitiminin gerekli kıldığı sayıda gece ve tatil nöbetini de içeren tam gün süreli çalışan elamanlardır.
Çocuk Onkolojisi Yandal Uzmanlık Giriş Sınavları:

MADDE 5.
Çocuk onkolojisi yandal uzmanlık sınavına girebilmek için Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları uzmanı olmak şarttır.

MADDE 6.
Yandal uzmanlığına giriş sınavına TUS ve LES gibi merkezi sınav olarak yılda bir kez yapılması idealdir. Bu sistem gerçekleşene kadar sınavlar uzmanlığın verileceği kurumlarda yapılır. Öğrenci alacak kurumun standart gazete ilanları dışında bu duyuruyu Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanlığı eğitimi veren tüm merkezlere en az üç ay önceden resmi bir yazı ile duyurması gereklidir.
Başka bir kurumun kadrosunda olarak yandal uzmanlık eğitimi yapacak öğrencilerin normal öğrenciler gibi aynı sınavlardan geçmesi şarttır.

MADDE 7.
Çocuk onkolojisi yan dal uzmanlık sınavları, yabancı dil ve bilim sınavını kapsar. Sınavlarda başarı sayılabilmek için 100 puan üzerinden yabancı dilde ve bilimde en az 70 puan almak gereklidir. Bilim sınavına girebilmesi için, yabancı dil sınavını başarmış olmak zorunludur. KPDS’de C veya daha yüksek not alanlara yabancı dil sınavı yapılmaz. Bilim sınavı genel pediatriden yazılı ve sözlü olmak üzere iki aşamada yapılır.
Çocuk Onkolojisi Yan dal Uzmanlık Eğitimi Süresi

MADDE 8.
Çocuk onkolojisi yan dal uzmanlık eğitim süresi 3 yıldır. Bunun ilk 2 yılı klinik onkoloji eğitimine son bir yılı da rotasyonlar ve tez hazırlamaya ayrılır.
Çocuk Onkolojisi Yandal Uzmanlık Eğitim Programının Hedefleri

MADDE 9.
Çocuk onkolojisi yandal uzmanlık eğitimin hedefleri şunlardır;

1. HASTA BAKIMI: Çocukluk çağı kanserlerinin tanımlanması, tedavisi ve izlemini içerir.
   1. Tanı
   1. Tüm çocukluk çağı kanserlerinin klinik bulguları, tanımlanmasında kullanılacak laboratuar yöntemleri ve bu yöntemlerin algoritmasını öğrenir.
   2. Kemik iliği aspirasyonu, kemik iliği biyopsisi, lumber ponksiyon, torasentez, parasentez, “cut down” açılması gibi beceriler kazanır.
      Perifetik kan yayması, kemik iliği , BOS ve effüzyon mayilerinin sitolojik değerlendirilmesinin öğrenmelidir.

   2. Tedavi

   1. Antikanser tedavi planlanmasının esaslarını öğrenir.
   2. Cerrahi, radyoterapi ve diğer tedavi yöntemleri ve bunların kemoterapi ile kombinasyonu ilkelerini öğretir.
   3. Antikanser kemoterapinin ilkeleri, uygulanması, yan etkilerini öğrenir.
   4. Destek bakımının genel ilkelerini öğrenir
   5. Transfüzyon tıbbının esaslarını, kemik iliği ve PBSC transfüzyonunu öğrenir

   3. İzlem
   Tedavisi bitmiş hastanın uzun süreli izlemini öğrenir.

2. EĞİTİM
   Pediatrik onkoloji uzmanı tıp fakültesi öğrencileri ve tüm doktorlarının çocukluk çağı kanserleri konusundaki eğitiminden sorumludur. Çocuk sağlığı hatalıkları uzmanları yanında çalıştığı kurumdaki diğer uzmanlık dalı öğrencileri ve öğretim elemanları, birlikte çalıştığı hemşire, sağlık teknisyeni, tıbbi sekreter v.b. elemanlarının eğitimini de öğrenmelidir.
3. BİLİMSEL ÇALIŞMALAR
   Pediatrik onkolojisi çocukluk çağı kanserleri konusunda klinik ve temel araştırmalar yapar. Tıbbın diğer bilim dallarından farklı olarak klinik onkoloji uzmanlarının tümü belirli ölçüde araştırmacı olmak zorundadırlar. Pediatrik onkoloji her hasta bir araştırma hastası, hasta ile çalışan her personel araştırmacı konumundadır. Tedavi edici ve yan etkileri uygulamalarla ortaya çıkacak başta kemoterapi olmak üzere tüm onkolojik tedaviler, hastalardan alınan tedavi sonuçlarının bilimsel yöntemlerle değerlendirilmesi katı bilimsel araştırmalar ilkelerinin bilinmesi gerektirir.

Çocuk Onkolojisi Eğitiminde Kullanılacak Yöntemler:

MADDE 10.
Çocuk onkolojisi eğitim büyük oranda uygulamalı bir eğitimdir. Kurumsal eğitimde; klasik, interaktif ve probleme dayalı tüm eğitim yöntemleri kullanılır. Ana eğitim yöntemleri şunlardır;

1. Uygulamalı Eğitim : Çocuk onkolojisi uzmanlık öğrencisi, eğitimin ilk iki yılında yatan hastaları varsa pediatri araştırma görevlisi ile birlikte yoksa hastanın primer doktoru olarak ayaktan izlenen hastaları ilk doktorları olarak görüp izlemekten yükümlüdür. Bu eğitim çerçevesinde gerekli olan nöbetleri ve hafta sonu vizitlerini de yapar.
2. Pediatrik Tümörler Konseyi : Klinik pediatrik onkolojinin vazgeçilmez eğitim programıdır. Bu toplantılar eğitimin amaçları olarak Madde 9’da belirtilen hasta tedavisi, eğitim ve bilimsel çalışma konularındaki eğitimin aynı anda verildiği tek toplantı şeklidir. Konsey, en az pediatrik onkoloji, radyasyon onkolojisi, cerrahi onkoloji, radyodiagnostik ve patoloji uzmanlarından oluşur. Konseye temel onkoloji, onkoloji hemşireliği, psikososyal onkoloji uzmanlarının katılması tercih edilir. Her uzmanlık öğrencisi öğrencilik süresince en az 100 toplantıya katılmak zorundadır.
3. Servis Vizitleri : Uzmanlık öğrencisi bir konsultan öğretim üyesi gözetiminde servis hastalarını her gün görerek tanı ve tedavi hizmetlerini yürütür. En az haftada bir olmak üzere öğretim üyelerinin katıldığı servis genel eğitim viziti yapılır.
4. Konferans, Makale Saatleri ve Seminerler : Haftada bir saatten az olmamak koşulu ile öğrenci bu eğitim faaliyetlerinden en az birine katılmakla yükümlüdür.
5. Rotasyonlar : Uzmanlık öğrencisi eğitim süresince içeriği belirli bir program çerçevesinde 2 ay patoloji, 2 ay radyasyon onkolojisi, 2 ay çocuk hemotolojisi rotasyonu yapar. Tüm lenfoproliferatif tümörlerin çocuk hemotoloji bilim dallarında izlendiği kurumlarda çocuk onkoloji eğitimi önerilmez. Sadece lösemilerin hematoloji bilim dallarında izlendiği kurumlarda öğrenci üç yıllık uzmanlık eğitiminin en az 4 ayını çocuk hemotolojisinde geçirmek zorundadır. Yukarıda belirtilen 2 aylık rotasyon bu sürenin dışındadır.
6. Kurum Dışı Kurs, Seminer, Konferans ve Kongrelere Katılım : Öğretim süresince öğrencinin yurt içinde en az üç yurt dışında bir olmak üzere bu faaliyetlere katılması önerilir. Çocuk onkolojisi konusunda yurt içi ve dışı toplantılar Türk Pediatrik Onkoloji Grubunca kredi puanı verilmek süreti ile değerlendirilir. Öğrencinin bu toplantılardan 25 kredi alması beklenir (TPOG Bilimsel Toplantılarının Kredilendirilmesi İlkelerinde bakız). Uzmanlık öğrencilerinin ülke çapında standart bir temel ve klinik onkoloji eğitimi alabilmesi için Türk Pediatrik Onkoloji Grubunun ciddi sertifika ve kredilendirilmeye dayanan periyodik kurslarına katılmaları önerilir.

Yıllara Göre Çocuk Onkolojisi Eğitim Programı

MADDE 11.
Üç yıllık çocuk onkoloji eğitimi programının yıllara göre düzenlenmesinin bir örneği aşağıda verilmektedir. Madde 9 ve Madde 10’daki şartları sağlayan her program geçerlidir.

1. Yıl Poliklinik Çalışmaları Uzmanlık öğrencisi poliklinikte primer hekim olarak hasta görür. Öykünün alınması, fizik inceleme, poliklinikte yapılan diognostik invazif girişimler (kemik iliği aspirasyonu, kemik iliği biyopsisi, lumber ponksiyon, torasentez, parasentez), filmlerin konsültasyonu, patoloji konsültasyonu, diğer birimlerle konsültasyon gibi işlemler yürütülür. Hastanın tartışıldığı her türlü toplantıya hazırlanması birinci yıl uzmanlık öğrencisinin görevidir. Tüm bu çalışmaları konsültanla birlikte yürütür.
   Öğrenci birinci yılda servis vizitelerine, kurum içi ve dışı her türlü eğitim toplantılarına katılır.
2. Yıl Servis Çalışmaları Uzmanlık öğrencileri ikinci yıllarını servis hastalarını izleyerek geçirirler. Çocuk Sağlığı ve Hastalığı uzmanlığının birlikte verildiği kurumlarda hastanın primer doktoru pediatri araştırma görevlisidir. Onkoloji uzmanlık öğrencisi servis hastalarını her gün iki defa görür, sorunları konsültanı ile tartışır, onkolojik tedavileri izler. Hastanın çıkarılacağı onkolojik toplantıları planlar. Haftalık eğitim vizitlerinde hastayı takdim eder. Tatil günleri serviste hastaları görmekle yükümlüdür. Gece olabilecek sorunlarda ilk olarak çağrı yapılan hekimdir. Sorunun büyüklüğüne göre konsultanları ile görüşür.
   Öğrenci ikinci yılda başta pediatrik onkoloji konseyleri olmak üzere vizitelerine, kurum içi ve dışı her türlü eğitim toplantılarına katılır.
3. Yıl Rotasyonlar ve Araştırma
   Uzmanlık öğrencisi eğitimin üçüncü yılında Radyasyon Onkoloji, Patoloji ve Çocuk Hemotoloji bölümlerinde ikişer aylık rotasyonlarını yapar. Son altı ayda araştırma laboratuarında çalışır, tez çalışmalarını tamamlar.
   Öğrenci üçüncü yılda rotasyonda olduğu süreler dahil olmak üzere pediatrik tümörler konseyi, servis viziteleri, makale saatleri, konferanslar ve seminerler gibi bölümün iç toplantılarına katılmakla yükümlüdür.
   Çocuk Onkolojisi Uzmanlık Eğitim Karneleri

MADDE 12.
Uzmanlık öğrencisi yandal sınavı öncesi Madde 10’da belirtilen eğitim yöntemleri içerisinde katıldığı faaliyetleri belgelemek zorundadır. Zorunlu çalışmalar ve sayıları aşağıda verilmektedir.

1. Primer hekim olarak izlemek zorunda olduğu hasta sayısı …………………………………………………50
2. Pediatrik tümörler konseyi (en az 30 hastayı sunmak zorundadır) ……….100
3. Servis vizitleri……….120
4. Konferans, makale saatleri ve seminerler……….120
5. Kurum dışı kurs, seminer, konferans ve kongreler katılım
   1. Yurt içi…………………………………………………….3
   2. Yurt dışı…………………………………………………..1
6. Rotasyolar
   1. Patoloji………………………………………………………2 ay
   2. Radyasyon onkolojisi………………………………….2 ay
   3. Çocuk hemotolojisi…………………………………….2 ay
7. Klinik beceriler
   1. Kemik iliği aspirasy onu…………………………. …..30
   2. Kemik iliği biyopsisi…………………………………. .10
   3. Lumber ponksiyon……………………… ………… ….50
   4. Toransentez veya parasentez………………… ……..10

Uzmanlık Eğitiminde Sayılmayacak Süreler

MADDE 13.
Yıllık yasal izin süresi dışında eylemli olarak uzmanlık öğrencisi olarak geçirilmemiş süreler üç yıllık eğitim süresine eklenir Uzmanlık Tezi

MADDE 14.
Çocuk onkolojisi yandal uzmanlığı öğrencileri uzmanlık sınavına girebilmek için çocuk onkolojisi konusunda bir tez hazırlamaları zorunludur. Tez danışmanı öğretim üyesi ve tez konusu en geç ilk yılın süresi sonunda belirlenir. Tezler, uzmanlık dalı ile ilgili orijinalliği olan bilimsel bir inceleme ve araştırma niteliğinde olur. Uzmanlık öğrencisi tez danışmanı ile tez konusunda bir tez önerisi hazırlar. Bunun bilim dalında tartışılıp kabul edilmesinden sonra tez çalışmalarına başlanır.
Uzmanlık süresinin bitiminden en az iki ay önce tezin ciltlenmemiş bir kopyası ile yabancı dilde yazılmış bir makalesi de hazırlanır ve sınav jürisine verilir.
Uzmanlık Sınav Jürilerinin Kuruluşu ve Çalışma İlkeleri

MADDE 15.
Tez değerlendirme ve uzmanlık sınavı jürisi beş kişiden oluşur. Birisi tez danışmanı öğretim üyesi olmak üzere en az ikisi çocuk onkolojisi uzmanı zorundadır. Diğer üç üye tercihen radyasyon onkolojisi, çocok cerrahisi ve patoloji dalarından seçilir. Lösemilerin hematoloji bilim dallarında izlendiği kurumlarda jürinin bir üyesinin lösemilerle yakından ilgili olmak koşulu ile hematoloji öğretim üyelerinden olması şarttır. Jüri uzmanlık süresinin bitiminden en az iki ay önce belirlenir.

MADDE 16.
Jüri üyeleri tez konusunda 30 gün içinde toplanır. Üyeler konusunda ayrıntılı bir rapor yazarak tez sınavına gelirler ve jüri başkanına teslim ederler. Sözel sınavında aday tezi savunur. Kabul edilen tezlerin ikinci sayfasına jüri üyelerinin adları yazılarak imzalanır. Değişiklik önerilen tezlerde bu değişiklikler jüri başkanı tarafından sözlü ve yazılı olarak adaya bildirilir. Kabul edilen tezler bu kez ciltlenerek bilim sınavı öncesi jüriye teslim edilir
Tezi kabul edilmeyen öğrencilere en çok 6 ay süre verilir. Bu süre sonunda hazırlanan tezi başarısız bulunan adayların uzmanlık öğrenciliği ile ilişkileri kesilmelidir.

MADDE 17.
Tezin kabülünden sonraki en çok 30 gün içinde öğrenci uzmanlık öğrencisi eğitim karnelerini jüriye sunar. Karnesi kabul edilen adaylar bilim sınavına girebilirler. Karnesi kabul edilmeyen adaylar eksiklerini en çok 6 ay içinde tamamlayıp sınava girmek zorundadırlar.
Bilim sınavı yazılı ve sözlü olmak üzere iki aşamada yapılır. Yazılı sınavı başarılı bulunan adaylar sözlü değerlendirmeye alınır.
Uzmanlık sınavında başarı göstermeyenlerin araştırma görevliliği ile ilişkileri kesilmeksizin 6 ay sonra yeniden sınava alınırlar. Bu sınavda da başarısız olanların yandal uzmanlık öğrenciliği ile ilişkileri kesilmelidir.
Ancak bunlar sonraki 6 ay içinde bir defaya daha mahsus olmak üzere sınava girerler. Bunda da başarı göstermeyenler çocuk onkolojisi dalında uzman olmamalıdırlar.